Zobacz również:
Aktualności:
- OBRADY PLENARNE POROZUMIENIA–08.01.2018 R.
- Obrady plenarne Porozumienia–27.11.2017 r.
- Stanowisko dotyczące przedstawionego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projektu ustawy o Sądzie Najwyższym
- Stanowisko dotyczące przedstawionego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projektu ustawy o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw
- Stanowisko w sprawie prac legislacyjnych nad prezydenckimi projektami reformującymi KRS i SN
- Obrady plenarne Porozumienia – 16.10.2017 r.
- Instytut Etyki Prawniczej nowym członkiem Forum Obywatelskiego
- Naczelna Rada Adwokacka nowym Przewodniczącym Porozumienia
- Nowy sygnatariusz Porozumienia
- Apel do Prezydenta RP o zainicjowanie dialogu ze środowiskiem prawniczym
- Stanowisko dot. apelu do Prezydenta RP o skorzystanie z prawa weta
- Stanowisko dot. projektu ustawy o Sądzie Najwyższym
- Stanowisko dot. projektu ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności
- Spotkanie Porozumienia z Podsekretarzem Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości
- Stanowisko dot. projektów ustaw o komornikach sądowych oraz o kosztach komorniczych
- Stanowisko dot. projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych
- Nowe stanowisko Porozumienia
- Spotkanie przedstawicieli Porozumienia z Prezydentem RP
- Nowe stanowiska Porozumienia
- Działania sygnatariuszy oraz członków Forum Obywatelskiego Porozumienia samorządów zawodowych i stowarzyszeń prawniczych w zakresie edukacji prawnej (2013-2016)
- Stanowisko dot. wolności mediów i dostępu obywateli do informacji
- Stanowisko dot. ustawy z dnia 2 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy – Prawo o zgromadzeniach
- Nowe stanowisko Porozumienia
- Nowe stanowisko Porozumienia
- Nowe stanowisko Porozumienia
- Spotkanie 5.10
- Krajowa Izba Radców Prawnych nowym Przewodniczącym Porozumienia
- Spotkanie 7.09
- Stanowisko dot. potrzeby dialogu społecznego w zakresie sądownictwa i zawodów prawniczych oraz Nadzwyczajnego Kongresu Sędziów Polskich
- Nowe stanowiska Porozumienia
- Stanowisko dot. projektu ustawy zmieniającej ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji
- Stanowisko dot. środków na edukację prawną w budżecie na rok 2017
- Spotkanie Porozumienia z Podsekretarzem Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości
- Nowe wspólne stanowiska sygnatariuszy Porozumienia
- Wykonywanie zawodów prawniczych w obliczu planowanych reform
- Obchody i stanowisko dot. uczczenia Dnia Wymiaru Sprawiedliwości
- Dzień Wymiaru Sprawiedliwości 23 maja
- Spotkanie z Rzecznikiem Praw Obywatelskich
- Spotkanie 20.04.2016
- Spotkania 9.03 i 6.04
- Spotkanie z Komisarzem Praw Człowieka Rady Europy
- Spotkanie 10.02.2016
- Spotkanie 13.01.2016
- Witamy na stronie Porozumienia
- Pobierz RSS
Warszawa, dn. 24 października 2016 r.
Stanowisko nr 24/2016
Porozumienia samorządów zawodowych i stowarzyszeń prawniczych
dot. zmian w obszarze regulacji postępowania karnego proponowanych w projekcie ustawy o zmianie ustawy o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki oraz niektórych innych ustaw (Druk Sejmowy nr 851)
Porozumienie samorządów zawodowych i stowarzyszeń prawniczych wyraża dezaprobatę wobec zmian w obszarze regulacji postępowania karnego proponowanych w projekcie ustawy o zmianie ustawy o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki oraz niektórych innych ustaw (Druk Sejmowy nr 851). Zawarta w art. 8 tego projektu propozycja uzupełnienia treści art. 5 ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego, ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz.U. poz. 1070), przewidująca uchylenie przez sąd odwoławczy wyroku sądu pierwszej instancji i przekazania sprawy do uzupełnienia postępowania przygotowawczego, jeżeli prokurator wystąpi z wnioskiem o zwrot sprawy do pierwszego stadium procesowego, stanowi zaprzeczenie fundamentalnemu we współczesnym procesie karnym w demokratycznych państwach prawnych podziałowi ról procesowych. Rozwiązanie normatywne, zgodnie z którym wniosek organu prokuratorskiego o przekazanie sprawy do postępowania przygotowawczego stanowi absolutną determinantę uchylenia przez sąd odwoławczy wyroku sądu pierwszej instancji, w sposób jawny narusza zasadę sądowego wymiaru sprawiedliwości (art. 175 Konstytucji RP), z której wynika bezwzględne i wyłączne uprawnienie sądu do wiążącego rozstrzygania o przedmiocie procesu karnego. Związanie sądu odwoławczego w ramach proponowanego rozwiązania wnioskiem prokuratora i jego oceną w kwestii potrzeby uzupełnienia postępowania przygotowawczego oznacza zarazem wyraźne naruszenie zasady samodzielności jurysdykcyjnej sądu sformułowanej w art. 8 KPK, która zakłada, że do sądu należy rozstrzyganie wszelkich zagadnień faktycznych i prawnych i że nie jest w tym zakresie związany rozstrzygnięciem innego organu. Przesądzanie przez prokuratora za pośrednictwem wskazanego wniosku o losach postępowania sądowego i w określonym wyżej zakresie o wynikach sądowej kontroli odwoławczej stanowi zarazem naruszenie konstytucyjnego prawa do sądu (art. 45 Konstytucji RP), oznacza bowiem „ucięcie” możliwości obrony swoich interesów przez oskarżonego przed niezawisłym sądem w ramach procedury ukształtowanej w zgodzie z wymogami sprawiedliwości, rzetelności i jawności. W tym kontekście nie może ujść uwagi, że analizowane uprawnienie prokuratora może prowadzić do pozbawienia oskarżonego prawa do uzyskania wyroku uniewinniającego, nie ma bowiem żadnych gwarancji, że w ślad za przekazaniem sprawy do postępowania przygotowawczego nie będzie dochodziło do umorzenia postępowania karnego. Zachodzi obawa, że będzie ono celowo wykorzystywane, aby nie doprowadzić do prawomocnego uniewinnienia, świadczącego o „przegranej” organu prokuratorskiego. Nie można również tracić z pola widzenia niebezpieczeństwa występowania przez prokuratora z wnioskiem o zwrot sprawy do uzupełnienia postępowania przygotowawczego w celu odzyskania władztwa nad przedmiotem procesu, pozwalającego mu na umorzenie postępowania wobec określonych osób ze względów, które należałoby rozpatrywać w kategoriach faktycznego oportunizmu, nie mającego oparcia w obowiązujących rozwiązaniach karnoprocesowych.
Wymaga podkreślenia, że podniesione uwagi nie wyczerpują całości zastrzeżeń, jakie wywołuje rozwiązanie poddane krytycznej ocenie. W znacznej mierze dotyczą one w takim samym stopniu propozycji zawartej w przedstawionym na początku projekcie i rozwiązania, którego uzupełnienie ma ona stanowić, przewidzianego w art. 5 ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego, ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz.U. poz. 1070). Biorąc pod uwagę, że zostały one szerzej przedstawione przez część środowiska prawniczego w opinii do projektu powołanej ustawy (opinia KIRP stanowiąca załącznik do Druku Sejmowego Nr 451) można poprzestać w ramach prezentowanego stanowiska na podkreśleniu, że wskazane rozwiązania oznaczają podważenie wyjątkowego charakteru instytucji zwrotu sprawy do uzupełnienia postępowania przygotowawczego, o którym przesądzają konsekwencje jej zastosowania w postaci cofnięcia procesu karnego do pierwszego stadium i ustania zawisłości sprawy przed sądem mimo uprzedniego wniesienia zasadniczej skargi karnej. W ich świetle zwrot sprawy oznacza wyłom w zakresie realizacji zasady ciągłości rozprawy i prowadzi do zaburzenia modelowego przebiegu procesu sądowego. Symptomatyczne jest to, że wyjątkowy charakter wskazanej instytucji jest respektowany na gruncie uregulowań Kodeksu postępowania karnego, określających warunki zawężające możliwość cofnięcia procesu karnego ze stadium jurysdykcyjnego do postępowania przygotowawczego (art. 344 a KPK), podczas gdy jego zdeprecjonowanie następuje na gruncie przepisów usytuowanych poza wymienionym Kodeksem, zamieszczonych – co zasługuje na szczególne zaakcentowanie – w ustawie przewidującej zmianę tego Kodeksu. Z perspektywy standardów prawidłowej legislacji nie sposób oprzeć się wrażeniu, że umiejscowieniu poddanych ocenie rozwiązań w płaszczyźnie normatywnej towarzyszy zamiar utrzymania ich „w cieniu”.
Przewodniczący Porozumienia Sekretarz Porozumienia
R.pr. Dariusz Sałajewski Dr Paweł Skuczyński
« Wróć do listy stanowisk